Werk aan de winkel

Stichting RIONED, het landelijke kenniscentrum voor stedelijk waterbeheer, heeft recent de Monitor gemeentelijke watertaken 2024 gepubliceerd. Voor deze monitor hebben we alle gemeenten in Nederland bevraagd over allerlei aspecten van het stedelijk waterbeheer. Daarmee krijgen we een actueel inzicht in de toestand van het stedelijk waterbeheer in ons land. En wat blijkt? Er is werk aan de winkel!

Het doel van de monitor is om in kaart te brengen waar de grote opgaven liggen en waar we als sector aan de bak moeten. De vorige monitor dateerde van 2016. En gezien het grote aantal opgaven die deze monitor aan het licht brengt, hebben we besloten elke vier jaar een monitor te realiseren. Maar liefst 90% van de gemeenten heeft onze huidige vragenlijst ingevuld. Bij de gemeenten die niet hebben meegedaan, was steevast het antwoord: een tekort aan mensen. Dankzij de monitor hebben we nu ook een beeld van hoe groot het probleem is. Gemiddeld genomen is er een tekort van ruim 25%. Deels wordt dat ingevuld met inhuur, maar daarmee is het probleem niet opgelost. 

Uit de monitor blijkt dat vooral de kleinere gemeenten moeite hebben om vacatures ingevuld te krijgen. Daarom adviseren we om de handen ineen te slaan. En daar zijn al wat voorbeelden van, waarbij gemeenten samen optrekken met de sector in de regio, zodat de sector de gelegenheid krijgt om mee te groeien met de opgave. Een dergelijke samenwerking op regionaal gebied moet echt van de grond komen, anders gaan we de opgaven waar we voor staan niet voor elkaar krijgen. Want dat er een bak met werk aankomt, is een feit. In Nederland is heel veel riolering in de jaren zestig en zeventig aangelegd, die de komende jaren vervangen moet worden. 

Maar die vervangingsopgave is nog niet alles, er is nog veel meer werk aan de winkel. Alle voorzieningen, zowel de oude als de nieuwe, moeten onderhouden en beheerd worden. We hebben een grote nieuwbouwopgave, en er zijn op veel plekken maatregelen nodig omdat het veranderende klimaat ons voor nieuwe uitdagingen stelt. Het werk van gemeentes wordt steeds integraler, steeds interessanter, en het stedelijk waterbeheer komt steeds meer boven de grond. Wadi’s en groen horen immers ook bij het gemeentelijke watersysteem, en wegen kunnen ook water bergen als het nodig is. Dat maakt het werk steeds zichtbaarder en laat zien dat er heel veel leuke kanten zitten aan al die opgaven.

Onze oproep aan gemeenten is: Laat zien hoe belangrijk de opgaven binnen het stedelijk waterbeheer zijn. Probeer jonge potentiële medewerkers te motiveren. Bij de gemeente kunnen ze bijdragen aan de maatschappij, het klimaat en hun eigen omgeving. Ze kunnen werk doen dat ertoe doet.

Want werken in de watersector betekent werken aan intrigerende vraagstukken en mooie puzzels. Hoe zorg je ervoor dat het juiste water op de juiste plek terecht komt en dat we er met z’n allen plezier van hebben? Werken met water is werken aan de toekomst: een goede volksgezondheid, een schoon milieu en droge huizen.

Als advies aan de sector wil ik meegeven dat opdrachtgevers en opdrachtnemers veel meer moeten inzetten op samenwerken. We hebben elkaar echt nodig. Er is al veel bereikt, maar er is nog veel meer te doen. Werk aan de winkel dus, want de tijd dringt. De komende jaren zijn cruciaal om de groeiende opgaven de baas te blijven. Laten we met elkaar de schouders eronder zetten, zodat Nederland leefbaar en waterveilig blijft. Over vier jaar maken we weer de balans op.

De Pen – Hilde Niezen – Directeur Stichting RIONED