Energietransitie in de infrastructuur

Effectief omgaan met beschikbare energie

De CO2-uitstoot moet omlaag, de noodzaak is groter dan ooit. Ook de infrasector staat voor de nodige uitdagingen met het oog op het behalen van de klimaatdoelstellingen, zoals gesteld in het klimaatakkoord van Parijs. Het is zaak om het bouwproces efficiënter, slimmer en groener te maken. Slimme besturingsoplossingen hebben een cruciale rol in de energietransitie van de infrastructuur. Ze helpen bovendien om effectief en efficiënt om te gaan met de beschikbare energie.

Overal is elektrische besturing nodig en op basis van nagenoeg dezelfde technologie, slimme besturingsoplossingen, kunnen zowel de infrastructuur, bouw als industrie flinke stappen maken in de energietransitie. De laatste jaren is er veel gepionierd met elektrificatie door off-highway machinebouwers. Met name bij het kleinere mobiele materieel is men al behoorlijk vergevorderd met emissieloos werken. Nu zien we dat ook bij het grotere materieel serieuze stappen worden gezet. Effectief omgaan met de beschikbare energie is hier misschien nog wel de grootste uitdaging. En dat kan bijvoorbeeld met slimme oplossingen voor het kortstondig opslaan en weer vrijgeven van energie.

Net als de industrie worden ook de infrastructuur- en bouwsector steeds meer hightech. Wat vroeger vooral mechanisch was, maakt nu steeds meer plaats voor flexibele, elektrisch regelbare toepassingen. Met het oog op de energietransitie is het zaak om zo min mogelijk energie te verliezen, energie te kunnen hergebruiken en minder afhankelijk te zijn van de capaciteit en stabiliteit van het elektriciteitsnet. Het is om precies die reden dat er steeds vaker gebruik wordt gemaakt van supercapacitors. Energie wordt erin opgeslagen en vrijgegeven, net als in een batterij. Echter, supercaps kunnen veel sneller op- en ontladen. Is er even extra energie nodig? Dan voorzien supercaps in die behoefte, waarna je weer voldoende hebt aan de eigen netaansluiting. Bovendien wordt de energiebehoefte veel constanter gehouden, zonder stevige pieken en dalen, en worden storingen voorkomen. Het is daarmee ook kosteneffectief, want je betaalt aan de netbeheerder de hoogste piek, ook al is het maar 1 seconde per dag.

Met die supercaps kun je dus niet alleen kranen, maar ook kunstwerken in de infrastructuur, zoals beweegbare bruggen en sluizen efficiënter met energie laten omgaan. Veel bruggen zijn inmiddels vele tientallen jaren oud en staan op de nominatie om drastisch gerenoveerd dan wel vervangen te worden. Ze zijn gebouwd in een tijd waarin de verkeersdruk veel lager lag dan nu, ook waren auto’s destijds minder zwaar. Vergelijk een 2CV maar met een elektrische auto, die is voorzien van een stevig batterijpakket. Vandaar dat bruggen bij een renovatie worden verzwaard, wat uiteraard vraagt om geschikte technologie voor het openen en sluiten. Ook daar komen supercapacitors van pas. Zo hebben we laatst een berekening gemaakt waarbij we voor de aansluiting van een brug konden uitgaan van 80 in plaats van 120 ampère. Los van de besparingen, hoeft er geen dikkere kabel getrokken te worden. Minder graven is ook weer duurzamer.

Ongeacht het een brug, hijsinstallatie of kraan betreft, de technologie en Smart Power Management Systemen achter deze ogenschijnlijk verschillende objecten is grotendeels hetzelfde. Softwarestandaardisatie is absoluut de sleutel tot verduurzaming. Digitaliseren en slim automatiseren betekent dat je kunt optimaliseren in plaats van enkel een besturingssysteem in- en uitschakelen. Standaardsoftware is daarnaast eenvoudiger te servicen en bovendien kun je een nieuwe softwarefunctionaliteit met één druk op de knop in alle besturingen of machines inschieten. Het leidt tot tijds- en kostenbesparingen, inzicht en onderhoudsgemak. Er liggen nog ontzettend veel kansen voor machinebouwers, eindgebruikers en beheerorganisaties, zoals Rijkswaterstaat en waterschappen, in het standaardiseren van software.   

De Pen – Radboud van Dusseldorp – Commercieel manager bij VSE Industrial Automation