Met de sector, voor de sector

Het Centrum Ondergronds Bouwen maakt zich sterk voor het delen van kennis in de ondergrond-, weg- en waterbouw. Een speciaal platform binnen de organisatie richt zich volledig op duurzaamheid in ondergronds bouwen. We spreken met Onno Sminia, Coördinator Duurzaamheid bij het COB, over het delen van kennis en het bieden van ondersteuning aan de sector.

“We hebben afgelopen jaar een aantal projecten gelanceerd binnen dit platform Duurzaamheid”, opent Sminia het gesprek. “Allereerst heeft de ‘Duurzaamheidschecklist voor bestaande tunnels’ het levenslicht gezien. Deze checklist hebben we samen met de sector ontwikkeld.”

Structural Health Analysis

“In 2019 hebben we op de Duurzaamheidsdag belanghebbenden om terugkoppeling gevraagd op de eerste versie van de Duurzaamheidschecklist. De resultaten daarvan zijn verwerkt in een update, die in 2020 is verwerkt in een tweede versie. Die is nu verwerkt in de bredere COB tunnelanalyse aanpak genaamd Structural Health Analysis. Bij het analyseren van de staat van een bestaande tunnel wordt er nu dus ook gekeken naar de duurzaamheid. De uitslag van het invullen van die checklist kan een reden zijn om maatregelen te nemen om duurzaamheid te vergroten”, aldus Sminia.

Sminia schetst de omvang van de opgave voor de sector: “We hebben met elkaar een verantwoordelijkheid te nemen. Een grote opgave, waarbij kennis delen en samenwerken de sleutelwoorden zijn.” Het product wordt inmiddels goed opgepakt en er is inmiddels een aantal Structural Healthy Analysis checks uitgevoerd. “Dat leidt tot nieuwe inzichten bij tunnelbeheerders, die uiteindelijk kunnen leiden tot het ondernemen van actie.”

From theory to practice

Een tweede project binnen het duurzaamheidsplatform bij het COB is een denktank die helpt bij het uitvoeren van het duurzaamheidsdeel in de Structural Health Analysis. “Wie met vragen zit kan zelf naar de denktank komen, om kennis te vergaren”, legt Sminia uit. “Een mooi en werkbaar initiatief dat helpt om de theorie naar de praktijk te vertalen.”

Geheel in lijn met de andere projecten, bestaat het derde project uit het samenstellen van een maatregelen catalogus voor energiereductie in tunnels. “Dat is een groeiboek waar iedereen die zoekt naar energiereductie inzage in heeft”, licht Sminia toe. “Dit groeiboek wordt periodiek voorzien van updates, dus is altijd actueel. Innovaties worden met name door participanten van het COB aangeleverd. We ontvangen ook veel aanmeldingen van buitenaf.” Het vierde project haakt specifiek in op tunnelverlichting, in het licht van de beoogde energiereductie in tunnels, want dit is de grootste enegieverbruiker in een tunnel. “We hebben allerlei verbeterpunten geïdentificeerd en onderzoeksvoorstellen gedaan die moeten leiden tot energiereductie van tunnelverlichting. Daarvoor zoeken we ook Europese partners, vandaar ook onze betrokkenheid bij ‘Beyond a Tunnel Vision’. Op 27 november 2020 vond de tweede -ditmaal volledig digitale- Europese conferentie plaats over tunnel renovatie. De gemene deler is minder CO2-uitstoot en circulariteit bevorderen.”

Kennisniveau in de sector neemt toe

Volgens Sminia is duurzaamheid een thema dat vraagt om een blik vanuit meerdere perspectieven. “Weet je wat ook duurzaam is? Jezelf afvragen of iets wel nodig is. ‘Rethink!’ is het credo, soms wil men duurzaam doen tegen wil en dank. ‘Think smart’ is het devies. 

In de sector neemt het kennisniveau toe, volgens Sminia. “Iedereen is bezig. Het afgelopen jaar hebben we drie circulaire zomer sessies gedaan, online. Samen verkenden we het onderwerp circulariteit en ook daar is een groeiboek uit voortgekomen. Daarin staat bestaande kennis, aangevuld met nieuw opgedane kennis over circulariteit, ook uit bekende sectoren. Het was mooi om te zien welke energie er te bespeuren was onder de deelnemers, er ontstond een grote bereidwilligheid om samen door te pakken op het gebied van circulariteit. Het allerbelangrijkste is en blijft een gemotiveerd mens achter alle plannen.”

Tot slot licht Sminia een tipje van de sluier op omtrent een ander lopend project: het creëren van een een manier om restlevensduur van materialen in de sector te verkennen “Mooi om samen met de sector zoiets op te zetten. Na een verkenning gedaan te hebben, bleek maar liefst 75% van de participanten hier de schouders onder te willen zetten!”