Strukton and Gubbels realize foundation for high-voltage substation Tilburg

Het nieuwe 380 kV-hoogspanningsstation bij Tilburg verrijst op een bijzondere plek: deels op een voormalig braakliggend perceel en deels op het effluentgebied van de rioolwaterzuivering. Om hier te kunnen bouwen moesten terreinen worden verplaatst, dijken aangepast en vervuilde grond veilig verwerkt. Strukton Wegen & Beton en Gubbels Infra & Milieu trokken samen op in dit complexe traject. Hun gezamenlijke opdracht: het fundament leggen voor het station, letterlijk én figuurlijk. Daarover vertellen Christian Rebbens (Gubbels), Twan van Erp en Sjaak Gerritsen (Strukton).

Vanaf de tender samen

De samenwerking tussen Strukton en Gubbels begon al in de tenderfase. “We kennen elkaar van eerdere projecten”, vertelt Christian Rebbens, algemeen directeur van Gubbels. “Toen Strukton ons vroeg mee te doen in de aanbesteding, hebben we besloten het samen op te pakken.” In combinatie het werk aannemen en uitvoeren bleek de juiste keuze. 

Binnen die combinatie kreeg Gubbels samen met Strukton een plek in de stuurgroep voor de projectbegeleiding. “Zo hielden we korte lijnen en konden we besluiten snel nemen”, zegt Rebbens. De taakverdeling was helder: Strukton voor het civieltechnische werk zoals beton, stuwen, duikers en mastfundaties, en Gubbels als gespecialiseerde grondverzet- en saneringspartner.

Ook technisch manager Twan van Erp van Strukton was vanaf het eerste uur betrokken. “We hebben in de tenderfase al nauw meegedacht over planning en uitvoeringsstrategie. Vanaf dat moment was het een driepoot: Strukton, Gubbels en de opdrachtgever. Samen hebben we steeds gekeken hoe we dit complexe werk haalbaar en veilig konden maken.”

Bouwrijp maken en saneren

Het werkterrein van zo’n 35 hectare moest volledig bouwrijp worden gemaakt. Dat betekende grootschalig grondverzet, sanering en de aanleg van nieuwe waterstructuren. In totaal is er 191.000 m3 grond ontgraven en verwerkt onder saneringscondities, en 91.000 m3 schone grond aangevoerd om het terrein geschikt te maken. Daarnaast werd er 36.900 m3 baggerspecie uit watergangen verwijderd en afgevoerd.

“Het bijzondere hier was dat we te maken hadden met een erfenis uit het verleden”, zegt Rebbens. “De bodem en watergangen waren op veel plekken vervuild. Daarnaast bestonden de bestaande kades uit een IBC-constructie en dus moesten deze herschikt worden in nieuwe IBC-constructies. In totaal hebben we 25.500 m2 IBC-dijken verplaatst en herschikt. Daarmee konden we de vervuilde grond grotendeels in het gebied houden, maar wel veilig en beheerst.”

Effluentgebied als grootste uitdaging

De grootste uitdaging zat in de overlap met de rioolwaterzuivering die tijdens de werkzaamheden in gebruik moest blijven. “Het effluentwater bleef tijdens de uitvoering in het gebied geloosd worden”, legt Van Erp uit. “Dat betekende dat we tijdelijke damwandconstructies moesten plaatsen en later het effluentvijvergebied hebben gebaggerd en gedempt. Alleen dat deel vroeg al om pontons met kranen en het afvoeren van verontreinigde baggerspecie. Een enorme operatie, zeker omdat we voortdurend rekening moesten houden met het waterpeil.”

Ongeveer 2,5 hectare van het effluentgebied viel weg voor de bouw van het station. Ter compensatie werden aan de andere zijde van de N261 twee nieuwe waterbergingsgebieden aangelegd, compleet met stalen damwanden, overloopgebieden en nieuwe stuwen. “Wij hebben de drie grote betonnen kokerstuwen met regelbare kleppen in het werk gerealiseerd”, zegt Van Erp. “Dat is millimeterwerk, want het waterbeheer moet perfect functioneren.”

Civiele precisie en maatwerk

Naast grond en water was er ook veel aandacht voor civiele precisie. Strukton realiseerde vier nieuwe mastfundaties en versterkte vier bestaande. “Omdat de masten straks de nieuwe 380 kV-lijn dragen, moet de maatvoering tot op de millimeter kloppen”, benadrukt Van Erp. “Bij drie fundaties hebben we schroefinjectiepalen toegepast en daarboven betonnen poeren gerealiseerd. Elke fundatie was maatwerk, omdat bestaande masten allemaal andere vormen en palen hadden. Dat vroeg om flexibiliteit en engineering in het werk.”

Die aanpak gold breder. “We werkten met oude objecten waarvan weinig bekend was”, zegt Rebbens. “Dat betekende telkens opnieuw onderzoeken en keuzes maken. Bij de laatste mastfundatie hebben we zelfs een alternatieve funderingsmethode voorgesteld om tijdsrisico’s te elimineren. Dat proactief meedenken werd positief ontvangen en laat zien dat ons risicomanagement op orde is.”

Daarnaast werden drie nieuwe duikers aangelegd en twee bestaande verlengd, en is er in totaal 1.800 m2 asfalt aangebracht voor de snelfietsroute met twee nieuwe fietsopgangen. “Die route liep dwars door ons werkgebied”, vertelt Rebbens. “We hebben een tijdelijke omleiding gerealiseerd, zodat fietsers veilig konden passeren.”

Logistiek, weer en risicomanagement

De uitvoering vroeg om flexibiliteit en vooruitkijken. “Eind 2023 en begin 2024 hadden we wekenlang regen”, zegt Rebbens. “Ondanks dat moesten deadlines gehaald worden. Je weet waar het belang van de klant ligt: zorgen dat het station op tijd operationeel wordt. Dan zijn het bouwrijp maken van het terrein en de opbouw van masten cruciaal. Dus dan ga je kijken: hoe zorgen we dat de mastenbouwer en SC&M door konden? Waterschap en gemeente Tilburg voerden parallel veel werk uit, alles moest in elkaar passen. Dat is gelukt en daar zijn we trots op.”

Volgens Gerritsen heeft iedereen de beste effort geleverd om de puzzel te leggen. “Samen met TenneT en Antea hebben we soms de fasering aangepast: wat trek je naar voren, wat schuif je naar achteren zodat iedereen door kan.”

Van Erp benadrukt dat anticiperen essentieel was. “Hoe goed je alles ook voorbereidt, bij dit soort projecten word je altijd verrast door onvoorziene omstandigheden: natuur, bodem, techniek. De vraag is: kun je daar snel en veilig op inspelen? Dat is ons samen gelukt.”

Samenwerking sleutel tot succes

Ondanks de omvang en complexiteit kijken Strukton en Gubbels tevreden terug. “Dit project had zoveel raakvlakken, met TenneT, SC&M, Antea en later Hanab/Selt dat samenwerking echt de sleutel tot het succes was”, zegt Gerritsen. Hij benadrukt de veelzijdigheid: “We hebben hier op één locatie alles gedaan: grondverzet, sanering, stuwen, mastfundaties. Technisch en logistiek enorm uitdagend, maar je maakt samen keuzes die in het belang zijn van het project. Het eindresultaat is het mooiste bewijs dat die samenwerking werkt.”

Rebbens vult aan: “TenneT faciliteerde die samenwerking en organiseerde regelmatig safety boosts en coördinatie-overleggen. Dat hield iedereen scherp en zorgde ervoor dat veiligheid voorop bleef staan. Uiteindelijk zit de kracht in het vertrouwen: weten dat de ander zijn werk goed doet, zodat jij door kunt.”

Ook binnen de combinatie zelf werkte het uitstekend, aldus Van Erp: “We hebben heel bewust ‘losgelaten’ wat er in 2023 is aanbesteed. Door extra mensen in te zetten en de volgorde aan te passen, hebben we kwaliteit en doorlooptijd geborgd.” 

Het resultaat mag er zijn: alles is binnen de gestelde termijn van TenneT opgeleverd, met kwalitatief goed werk en nauwelijks opleverpunten. Daarmee staat het hoogspanningsstation straks stevig op zijn fundament. Inmiddels is SC&M gestart met de bouw van het station zelf, opnieuw een mooie schakel in de keten waarin alles samenkomt.