Platform over civiele techniek, ondergrondse infra, energie, bouwmaterieel & bouwmachines
Om de Spijkenisserbrug over de Oude Maas veilig te kunnen blijven besturen, bedienen en bewaken, worden alle elektrische installaties en systemen vernieuwd. Dankzij uitvoerige testen van de besturing, virtual commissioning en het toepassen van de automatiseringsstandaard 3B-Bouwblok worden de projectrisico’s geminimaliseerd. Bij Yunex Traffic in Zoetermeer vond onlangs de integrale Factory Acceptance Test (iFAT) plaats. Een mijlpaal in dit uitdagende project waarvoor VSE de aandrijving van de brugvallen levert.
De Spijkenisserbrug is een belangrijke schakel voor het wegverkeer en de scheepvaart. Ze heeft twee brugvallen en gaat zo’n 7.000 keer per jaar open om grote schepen te laten passeren. Voor de al tientallen jaren oude verkeers- en brugtechnische installaties en de besturing van de brugvallen zijn nauwelijks nog reserveonderdelen verkrijgbaar. Storingen kunnen niet altijd meer snel worden opgelost. De combinatie Yunex Traffic – Heijmans won de Europese aanbesteding van Rijkswaterstaat (RWS) voor het vernieuwen van de technische systemen en installaties. Het minimaliseren van hinder, vakkundig transitiemanagement en het optimaliseren van de systeemintegratie waren belangrijke EMVI-criteria. Het project ging in september 2023 officieel van start.
De brug wordt voorzien van het 3B-Bouwblok, een automatiseringsstandaard die door Yunex Traffic in opdracht van RWS is ontwikkeld voor het besturen, bedienen en bewaken (3B) van alle dynamische functies in de brug. Denk hierbij aan de signalering en afsluitbomen. Stapsgewijs worden zeven bruggen in de regio Zuid-Holland met deze standaard uitgerust. Dit maakt het voor RWS minder complex en efficiënter om de bruggen te beheren, wat bijdraagt aan een hoge beschikbaarheid en dus een vlotte verkeersdoorstroming.
Voor de renovatie van de Spijkenisserbrug is een groot team van omgevingsmanagers opgetuigd. “We hebben dan ook te maken met veel stakeholders”, zegt Patrick Hoet, werkzaam bij Heijmans en projectmanager van de combinatie. “Daaronder twee gemeenten, Provincie Zuid-Holland, Havenbedrijf Rotterdam, weg- en scheepvaartverkeer en direct omwonenden en verenigingen. Ook de havens van Dordrecht en Moerdijk zijn afhankelijk van deze brug. Alle neuzen moeten dezelfde kant op en er moeten veel vergunningen worden geregeld.”
Ook de logistieke uitdaging is groot. Niets minder dan ‘het brein’ van de brug wordt vervangen! Robbert Geers, technisch adviseur bij RWS, legt uit hoe dit kan plaatsvinden zonder de scheepvaart volledig te stremmen. “De huidige elektrische systemen en installaties zitten in de middelste pijler van de brug, de nieuwe installaties worden ondergebracht in de twee buitenste pijlers. Daardoor kunnen we de nieuwe installaties parallel opbouwen. Ook beschikt de brug over twee hefdelen. Daardoor kunnen we er één ombouwen en met de andere hef in bedrijf blijven. In de zomervakantie, als er weinig beroepsverkeer is, bouwen we de hef aan de kant van Hoogvliet om en in de herfstvakantie de hef aan de kant van Spijkenisse.”
RWS en de combinatie hebben vanaf de start een samenwerkingsdag gehanteerd om onder meer interpretatieverschillen over de eisen te bespreken. Patrick Hoet: “In het begin zijn contractpartners vaak losse eilandjes waartussen bruggen moeten worden gebouwd. Naarmate de eerste ontwerpen kwamen en we het over oplossingen hadden, werd de samenwerking steeds gemakkelijker.”
VSE werd door de combinatie Yunex Traffic – Heijmans halverwege het Definitief Ontwerp betrokken als partner voor de aandrijving van de heffen. “Daar hebben we gezien de huidige arbeidsmarktkrapte zelf niet genoeg engineers voor”, zegt René Prins, technisch manager van Yunex Traffic en van de combinatie. “Siemens levert de componenten voor de aandrijving en VSE heeft daar als partner van Siemens veel ervaring mee. We hebben elkaar in 2023 op de Vakbeurs Energie leren kennen en hadden meteen een klik. Ze wisten exact waarover ze het hadden en konden snel opschakelen.”
Radboud van Dusseldorp, commercieel manager bij VSE: “Onze engineers zijn specialisten in het bouwen van high-end besturingsoplossingen, en dat is ook precies wat ze leuk vinden. Een uitdaging als de Spijkenisserbrug pakken wij dan ook graag op! De samenwerking met Yunex Traffic bevalt ons uitstekend.” René Prins beaamt: “We zitten aan tafel als techneuten onder elkaar en willen in de toekomst vaker met elkaar optrekken. Ik investeer liever wat meer in een partner die weet wat hij doet dan dat ik achteraf zelf de problemen moet oplossen.”
De lieren van de heffen worden aangedreven door SIMOTICS 1-PH8 kortsluitankermotoren met SINAMICS S120 frequentieregelaars. Voor het berekenen, aansturen en bewaken van het bewegingsprofiel gebruikte VSE een Siemens Drive Controller en voor het veilig aansturen van de installatie een Siemens Safety Controller. ′
Om de hinder te beperken en de vastgelegde tijdvensters te halen, worden alle installaties en systemen ontworpen en op voorhand uitvoerig getest in de fabriek met behulp van simulatiesoftware, BIM- en 3D-modellen. Patrick Hoet: “Een renovatie terwijl de winkel openblijft brengt altijd beperkingen met zich mee. We kunnen bijvoorbeeld niet zomaar een slagboom afschakelen voor een test, nog los van de beperkte ruimte die er is om de vervangingswerkzaamheden te doen.” Robbert Geers: “We willen tijdens de Site Acceptance Test (SAT) in het veld geen restpunten tegenkomen die de opleveringsdatum in gevaar kunnen brengen. Daarom testen we zoveel mogelijk in de fabriek. Dat gaat ook sneller dan op locatie testen.”
VSE gebruikte ontwerptechniek NX MCD en SIMIT van Siemens om de aandrijving te simuleren en virtueel in bedrijf te stellen. Tijdens de iFAT werden de besturingskasten voor de eerste brugval gekoppeld aan een schaalmodel van de brug. Vanaf dat moment werd het project voor alle betrokkenen heel tastbaar. “Het mooie van zo’n schaalmodel is dat je het ziet bewegen”, aldus René Prins. “Het is een investering, maar je hebt het nodig om uitgebreid te kunnen testen zonder de risico’s te lopen waarmee je in het veld geconfronteerd zou worden. Werken met simulaties en modellen is veilig, tijd- en kostenefficiënt.” Radboud van Dusseldorp: “Nadat de besturingskasten voor de eerste hef op een schaalmodel getest waren, hoefden we de software voor de tweede hef alleen nog maar virtueel te testen.”
Voor de iFAT bij Yunex Traffic werden alle systemen gekoppeld: de aandrijving en de verkeers- en brugtechnische installaties (camera’s, slagbomen, verlichting, …). Robbert Geers: “Een model is leuk, maar als je de hardware aan elkaar knoopt die ook buiten komt te staan, kom je nog dichter bij de werkelijke situatie.” Na een geslaagde iFAT kunnen de contractpartners met vertrouwen toewerken naar de fysieke ombouw. De monteurs van VSE die binnen de kasten hebben aangesloten, gaan dit ook buiten doen zodat alles soepel verloopt. De oostelijke hef van de Spijkenisserbrug, aan de kant van Hoogvliet, is inmiddels losgekoppeld van de bestaande systemen en wordt in de zomervakantie aangesloten op de nieuwe systemen. In de tussentijd blijft de hef in de lage stand staan zodat het wegverkeer er nog overheen kan rijden. De westelijke hef wordt in de herfstvakantie omgebouwd. Tegelijk met de inbouw van de nieuwe installaties worden ook de stalen kabels en elektromotoren vernieuwd waarmee de heffen worden geheven.
Aan de kant van Hoogvliet wordt een extra energievoorziening gebouwd zodat de brug minder gevoelig is voor stroomstoringen. Aanvankelijk was het idee om UltraCaps van Siemens in te zetten als stroomvoorziening, maar er is uiteindelijk voor gekozen om deze alleen te gebruiken voor peak shaving, het afvlakken van de opgenomen en teruggeleverde energie. “UltraCaps zijn vrij nieuw en worden nu voor het eerst ook toegepast op grote bruggen”, aldus Robbert Geers. “VSE adviseerde ons de UltraCaps alleen in te zetten voor peak shaving en droeg alternatieven aan voor de noodstroomvoorziening. Daardoor is de installatie robuuster geworden en zijn we er qua beschikbaarheid op vooruit gegaan.”
De aanbesteding omvat naast de Spijkenisserbrug ook de renovatie van de Brug over de Noord. Door hetzelfde team twee bruggen achter elkaar te laten doen, wil RWS meer efficiëntie behalen. Robbert Geers: “In het begin moet je even aan elkaar wennen, maar als er eenmaal een band is opgebouwd gaan processen steeds sneller. Zo’n 30 tot 40 procent van de efficiëntie zit in teambehoud voor de Brug over Noord.” Patrick Hoet: “We zijn inmiddels op elkaar ingespeeld en hebben bij de testdagen goed met elkaar meegedacht. Het enthousiasme van alle betrokkenen geeft energie. Het lijkt wel een bouwteam zoals we nu met elkaar omgaan. Leerpunten uit de Spijkenisserbrug nemen we mee naar de Brug over Noord. Door deze ook in de werkwijze in te bedden, behalen we veel efficiëntie.”
Louwers Mediagroep
Schatbeurderlaan 6
6002 ED Weert
© 1987 - 2025 Louwersmediagroep.
