Platform over civiele techniek, ondergrondse infra, energie, bouwmaterieel & bouwmachines
Veel van onze bruggen, sluizen, tunnels en wegen stammen uit de periode van de wederopbouw, kort na de Tweede Wereldoorlog. In hoog tempo werd toen gebouwd aan het Nederland van de toekomst, waarbij ook de kanalen verder werden uitgebouwd en aangepast aan de groeiende economie. Lange tijd werd verondersteld dat veel kunstwerken met regulier onderhoud generaties mee zouden kunnen. Die aanname blijkt onjuist. De ruggengraat van onze economie en samenleving vertoont inmiddels wat gebreken. “Decennia van intensief gebruik vragen nu om grootschalige instandhouding: behouden wat goed is, vervangen wat niet langer voldoet en tegelijk voorbereiden op de toekomst. Ik heb goede hoop, want aan herstel wordt gewerkt”, zegt Martin Wijnen, directeur-generaal van Rijkswaterstaat.
Wat ooit symbool stond voor vooruitgang, vraagt nu om vernieuwing. “De snelheid waarmee onze infrastructuur veroudert, is nauwelijks bij te benen”, merkt Wijnen op. “Tegelijkertijd liggen daarmee enorme kansen voor de GWW-sector. Klimaatverandering, digitalisering en data gedreven technologieën ontwikkelen zich razendsnel en bieden nieuwe mogelijkheden.”
Nederland groeit tot 2040 naar verwachting met twee miljoen inwoners en de mobiliteit per inwoner zal ook nog eens groeien. “Dit legt extra druk op de netwerken die al zwaar belast zijn door verkeer en transport”, vervolgt Wijnen. “Nieuwe infrastructuur moet toekomstbestendig zijn: bestand tegen klimaatverandering, circulair ontworpen en energiezuinig in aanleg en gebruik. Maar het grootste deel van de opgave zit in wat er al ligt: het instandhouden en vernieuwen van bestaande netwerken terwijl het verkeer en scheepvaart doorgaan. Tegelijkertijd wordt werken in bestaande omgevingen complexer. Bij het vervangen van een grote netwerkschakel is er niet altijd ruimte om iets nieuws ernaast te bouwen. Voorbeelden daarvan zijn de verruiming van het Julianakanaal en de upgrade van de Galecopperbrug waarbij de tuien en pylonen zijn vervangen en het verkeer op de A12 met minimale hinder heeft kunnen doorrijden. Dat vergt planning, vakmanschap en slimmer samenwerken. Instandhouding is daarmee allang geen ‘onderhoudsopgave’ meer, maar een complexe systeemopgave op hoog nationaal niveau, waarbij de klassieke opdrachtgever/opdrachtnemer-relatie plaatsmaakt voor partnerschap.”
Als het gaat over vitale processen die belangrijk zijn om onze economie te laten draaien, vertaalt zich dat voor Rijkswaterstaat in een effectieve doorstroming op de weg en het water en het borgen van de waterveiligheid. “We leven in een heel kwetsbare delta met twee enorme rivieren die ons land doorkruisen, we hebben te maken met een zeespiegelstijging en ons land daalt nog steeds”, zo somt Wijnen de kritische factoren op. “Onze taak is om het systeem robuust te houden. Dat betekent: gericht investeren in instandhouding, zodat vitale verbindingen beschikbaar blijven, onder alle omstandigheden. En daar gaat een belangrijk element aan vooraf: kwetsbaarheid.” Wijnen doelt op natuurlijke kwetsbaarheid zoals stormvloed, springtij, clusterbuien of extreme hitte en droogte, maar ook op man-made kwetsbaarheid zoals cybercriminaliteit en sabotage en tot slot op kwetsbaarheid als gevolg van ouderdom. “Al die factoren bepalen hoe wij ons instandhoudingsprogramma vormgeven: adaptief, risicogestuurd en vooral veilig. Kortom, werk – veel werk! – aan de winkel.”
De komende decennia verschuift het zwaartepunt definitief van aanleg naar instandhouding. “De opgave is helder: Nederland veilig, bereikbaar, leefbaar en weerbaar houden door slimmer, sneller en samen te investeren in het vernieuwen van wat we al hebben. De uitdagingen zijn groot: personeelstekorten, gebrek aan stikstofruimte, vergunningen en grondstoffen. Toch ligt er ook een enorme kans om samen een systeemsprong te maken”, vindt Wijnen die zich sterk maakt voor een weerbare en duurzame infrasector die wereldwijd geldt als etalage van civieltechnische innovatiekracht.
