Platform over civiele techniek, ondergrondse infra, energie, bouwmaterieel & bouwmachines
Op de Asfaltdag in december 2022 werd door de Vakgroep Bitumineuze Werken van Bouwend Nederland het concept van Warm Mix Asfalt wereldkundig gemaakt. Het uitfaseren van het huidige Hot Mix Asfalt is een eerste serieuze stap om de CO2-uitstoot van asfaltproductie te reduceren. Vanaf 1 januari 2025 is Warm Mix Asfalt de norm. Een stap die op papier groot is, maar volgens kenners in de praktijk heel klein blijkt. Om het alle stakeholders, wegenbouwers en opdrachtgevers makkelijker te maken, wordt momenteel hard gewerkt aan een nieuwe CROW-richtlijn. Ook worden de nodige acceptatievakken aangelegd om aan de buitenwereld te laten zien dat de technieken die beschreven worden in de nieuwe richtlijn leiden tot een goede kwaliteit asfalt.
Het initiatief van Warm Mix Asfalt is afkomstig van de Vakgroep Bitumineuze Werken. “In 2021 hebben we met de achterban gebrainstormd over hoe wij als sector kunnen bijdragen aan de klimaatdoelstellingen”, zegt Ron Wesseling, vakgroepmanager Vakgroep Bitumineuze Werken bij Bouwend Nederland. “Wat is relatief laaghangend fruit? Dat is natuurlijk de productietemperatuur omlaag brengen. Dat betekent dat je substantieel minder gas nodig hebt om asfalt te produceren. Met de transitie naar Warm Mix Asfalt verlagen we de temperatuur van circa 170 graden Celsius van de huidige Hot Mix naar asfaltmengsels tussen de 100 en 140 graden Celsius. Dat levert een reductie op van 10 tot maximaal 30% op de CO2-uitstoot.”
De uitdaging zit hem volgens Ron niet zozeer in het verlagen van de temperatuur. “In de basis kan elke asfaltcentrale een Warm Mix-mengsel draaien. De grootste uitdaging zit hem in het feit dat we eraan moeten wennen dat het asfalt van vandaag morgen niet meer te koop is. Voor bepaalde type wegen wordt automatisch naar een bepaalde oplossing gegrepen die al jarenlang hartstikke goed presteert. Dat specifieke mengsel is dus straks niet meer te koop. Zoals we in Nederland werken met allerlei typetesten om producten op de markt te zetten, is Warm Mix Asfalt dus formeel een ander asfaltmengsel. Het staat niet in de standaard RAW-bepalingen van CROW. Werk aan de winkel dus.”
Het concept van het Warm Mix Asfalt is na de presentatie op de Asfaltdag in 2022 opgepakt door verschillende partijen. “De enige manier waarop je een transitie tot een succes kunt maken, is door het gezamenlijk te doen”, vindt Ron. “Zo zijn we benaderd door het transitiepad Wegverharding, een initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dat wordt uitgevoerd door Rijkswaterstaat, om gezamenlijk op te trekken. Zij werken ook aan de verduurzaming van de hele keten van wegverharding naar een netto nul CO2-eq uitstoot. Warm Mix Asfalt is een mooie eerste stap. In 2023 zijn we het gesprek aangegaan met elkaar en is er een werkgroep geformeerd om te komen tot een CROW-richtlijn voor het verwerken en aanbrengen van Warm Mix Asfalt.”
CROW is volgens Ron een hele belangrijke en gevalideerde organisatie waar opdrachtgevers en opdrachtnemers binnen de spelregels van CROW met elkaar afspraken maken over hoe je omgaat met in dit geval de wegverharding, maar waarin ook allerlei contractvormen worden beheerd. “Ik zie het als een paritair eiland voor de sector, waar je als opdrachtgever en opdrachtnemer heel vrij met elkaar kunt praten over hoe je dingen organiseert in de sector. Zonder dat er sprake is van een traditionele opdrachtgever/opdrachtnemer-verhouding en zonder enige vorm van concurrentie. Daar vloeien hele bruikbare ideeën uit voort die we opnemen in de richtlijn. Denk aan zaken zoals hoe een contract eruitziet of de eisen waaraan een asfaltproduct moet voldoen.”
In de CROW-richtlijn Warm Mix Asfalt wordt straks een aantal technieken beschreven om Warm Mix asfalt te maken. “Er staat bijvoorbeeld in hoe je het moet verwerken buiten en hoe je het moet aanbrengen”, verduidelijkt Ron. “Dat geeft enerzijds duidelijkheid voor de wegenbouwers, maar ook voor de opdrachtgever die het uitvraagt. Want dat is het mooie van een CROW-richtlijn. Alles wat hierin staat, kun je bij wijze van spreken blind van de plank pakken. Er is goed over nagedacht zodat je het heel veilig en met vertrouwen kan uitvragen en toestaan in het areaal.” De CROW-richtlijn Warm Mix Asfalt wordt naar verwachting in het tweede kwartaal van 2024 gepresenteerd.
Los van de richtlijn introduceren de partijen die samenwerken aan de totstandkoming van de richtlijn WMA ook zogeheten acceptatievakken. “Het is een nieuwe kreet”, realiseert Ron zich. “De acceptatievakken zijn bedoeld om aan de buitenwereld te laten zien dat de technieken die beschreven worden in de nieuwe richtlijn leiden tot een goede kwaliteit asfalt. De acceptatievakken worden door een onafhankelijk partij gecontroleerd en beoordeeld. Hoe is de aanleg verlopen, is de verdichting in orde, sluiten de naden goed op elkaar aan? Kortom, ligt er een goede en strakke weg?” De nieuwe richtlijn en de acceptatievakken dragen er volgens Ron aan bij dat een opdrachtgever straffeloos de overgang kan maken van het huidige Hot Mix Asfalt naar Warm Mix-mengsels. “Er zijn overigens al best wat opdrachtgevers overtuigd en die zijn geheel of gedeeltelijk overgestapt op Warm Mix-mengsels.”
Toch valt er nog een wereld te winnen. De 12 provincies, 342 gemeenten, Rijkswaterstaat en alle waterschapen moeten ook geïnformeerd worden. “We hebben vanuit de implementatiegroep met vertegenwoordigers vanuit gemeenten, provincies, asfaltcentrales en wegenbouwers een communicatie- en implementatieplan opgesteld rond het item Warm Mix Asfalt. We trekken daarin gezamenlijk op en dat is best uniek. Het is een organisch geheel waarin allerlei aspecten meegenomen worden”, legt Ron uit en hij geeft een voorbeeld: “Stel, je hebt een onderhoudscontract dat nog een aantal jaar loopt, dan zal je dat moeten aanpassen met de nieuwe asfaltmengsels. Ook dat is onderdeel van het communicatie- en implementatieplan dat paritair wordt gemaakt en in hapklare brokken aan de markt wordt aangeboden.”
En dan is het 1 januari 2025. “We gaan ervan uit dat men tegen die tijd er voldoende van doordrongen is dat de stap naar Warm Mix Asfalt op papier groot is, maar in de praktijk uiteindelijk heel klein blijkt”, verzekert Ron. “En ja, het klopt dat vermeende zekerheden deels worden opgegeven, omdat we niet meer krijgen wat we hadden. Aan de andere kant biedt het afwijken van de gebaande paden heel veel mogelijkheden voor de toekomst. Warm Mix Asfalt is een hele mooie en belangrijke eerste stap, maar we moeten nog veel meer stappen zetten om als sector uiteindelijk CO2-neutraal te worden. En daarin gaan we de komende jaren enorme stappen zetten, daar ben ik van overtuigd.” Ron hint op het gebruik van steeds meer bio-based stoffen in het asfaltmengsel en hij verwacht dat het recyclingpercentage gaat toenemen. Daarnaast sluit hij niet uit dat de temperatuur nóg verder naar beneden zal gaan. “Mogelijk kunnen we in de verre toekomst zelfs asfalt produceren bij omgevingstemperatuur. Er zijn heel veel ontwikkelingen gaande. Het zal betekenen dat we formeel gezien in de toekomst steeds met een ander asfaltmengsel te maken gaan krijgen. Het asfalt van overmorgen is niet het asfalt van morgen.”
Terugblik Asfaltdag 2023
Vanzelfsprekend was het uitfaseren van het Hot Mix Asfalt hét gesprek van de dag tijdens de Asfaltdag 2023 op donderdag 21 december 2023. “We hebben bijna 500 mensen over de vloer gehad”, zegt Ron Wesseling, vakgroepmanager Vakgroep Bitumineuze Werken bij Bouwend Nederland. “De sfeer was erg goed. Met dank ook aan het interessante sprekersprogramma met een sterke focus op duurzaamheid en alles wat daarbij komt kijken vanuit verschillende perspectieven. Het uitfaseren van Hot Mix Asfalt is slechts één van de vele veranderingen die de sector te wachten staat in de route naar circulair en CO2-neutraal asfalt.”
Speciale aandacht ging onder meer uit naar duurzaam materieel om asfalt aan te brengen. “Ook hierin worden stappen gezet”, merkt Ron. “Je ziet langzaam dat elektrificatie een plekje krijgt. Het gaat langzaam, omdat grote machinefabrikanten hier nog maar mondjesmaat mee bezig zijn. Innovatief als wij Nederlanders zijn, pakken veel bedrijven zelf de handschoen maar op en zijn bezig met allerlei ontwikkelingen. Mooie stappen om alvast de nodige ervaringen op te doen met elektrisch materieel. Tegelijkertijd draaien reguliere machines steeds meer op HVO 100-biobrandstof. Ook dat leidt tot serieuze besparingen op de CO2-uitstoot. Verder gaat er veel meer aandacht uit naar een efficiënte en slimme logistiek op de bouwplaats. Kortom, er worden dus echt goede stappen gezet. Dat, in combinatie met duurzaam geproduceerd asfalt, maakt dat de wegenbouwsector een enorme sprong maakt in verduurzaming.”
Een ander belangrijk punt dat tijdens de Asfaltdag aan bod kwam, was de instroom van personeel. “Ook de wegenbouwsector ondervindt de gevolgen van de krapte op de arbeidsmarkt”, erkent Ron. “Maar met alle ontwikkelingen, mede ingegeven door verduurzaming, is er in de toekomst ook personeel nodig met andere kwalificaties. Voor het onderhouden van elektrisch materieel heb je bijvoorbeeld specifiek opgeleide mensen nodig. Het sluit naadloos aan op de campagne ‘De Bouw Maakt Het’ van Bouwend Nederland. Met allerlei interessante ontwikkelingen proberen we de sector op de kaart te zetten en de jeugd ervan te overtuigen dat het ook een sector is waar technologie een belangrijke rol speelt.”
Louwers Mediagroep
Schatbeurderlaan 6
6002 ED Weert
© 1987 - 2025 Louwersmediagroep.
