Afdichting met bentonietmatten cruciaal onderdeel Julianakanaal

De verbreding van het Julianakanaal wordt uitgevoerd over een totale lengte van zo’n 4 kilometer tussen Berg aan de Maas en Sluis Born. Circa een half miljoen vierkante meter aan bentonietmatten zorgen hierbij voor een waterremmende laag op de bodem van het kanaal. Het is daarmee één van de meest cruciale onderdelen. “Voordat de eerste meter gelegd werd, is het systeem uitvoerig getest”, vertelt Rijk Gerritsen, technisch directeur bij Naue Nederland. 

Rijkswaterstaat en Van den Herik-Sliedrecht stonden voor een dilemma: hoe de bodem van het Julianakanaal op een robuuste, duurzame, veilige en uitvoeringstechnisch efficiënte wijze afdichten? “Belangrijke afweging hierin was het zeer korte beschikbare tijdbestek voor de uitvoering van circa 6 tot 8 maanden”, aldus Rijk. “De Limburgse ondergrond condities met veel grind en een afdekking met waterbouwstenen op de afdichting vragen daarnaast om een grote robuustheid van het afdichtingssysteem. Op al deze punten zijn de Naue-bentonietmatten positief beoordeeld.”

Verbreding Julianakanaal met de installatie van bentonietmatten op de kanaalbodem en de taluds. Na installatie van de afdichting worden deze afgedekt door steenlagen in verschillende gradaties.

Hoogwaardige geo-bouwmaterialen

Het Duitse familiebedrijf Naue is specialist in geo-bouwmaterialen voor de grond-, weg- en waterbouw. “Bijna veertig jaar geleden heeft Naue de bentonietmat uitgevonden en deze worden nog steeds verder doorontwikkeld”, vertelt Rijk. “Met onze hoogwaardige geo-bouwmaterialen worden waterbouwkundige constructies op een slimmere manier ontworpen en uitgevoerd. En we ontwikkelen hoogwaardige geo-bouwstoffen voor een lange technische levensduur van 50 tot wel 120 jaar.”

Uitvoerige testen

De bentonietmatten voor het Julianakanaal zijn circa 2 cm dik en van zware kwaliteit. Ze zijn vooraf uitvoerig getest middels veldproeven. “De uitdagende omstandigheden van het Julianakanaal zijn vooraf gesimuleerd en beproefd, inclusief de Limburgse ondergrond met grind en stenen. Getest zijn onder meer een rijdende rupskraan en een slepend scheepsanker over de steenbekleding. De bentonietmatten van Naue kwamen daarbij schadevrij uit alle testen.” 

Enorme operatie

Elke productie van bentonietmatten ondergaat uitgebreide kwaliteitstesten in het laboratorium voordat de materialen op transport gaan naar Limburg. “Het is een enorme operatie, zowel in productie, kwaliteitsborging, logistiek als bij de installatie”, aldus Rijk. “Er rijden acht tot twaalf vrachtwagens per dag met bentonietmatten naar Limburg, in totaal bijna 400 vrachtwagens.” 

Installatie

Eenmaal op locatie staat de volgende uitdaging te wachten: het aanbrengen in de drie afzonderlijke werkvakken tegelijkertijd. Dat vraagt veel coördinatie. Ieder werkvak heeft zijn eigen uitvoeringsteam. De installatie van de bentonietmatten gebeurt dan ook in gedetailleerde afstemming met de uitvoerende aannemers ter plaatse, zoals Van den Herik als hoofdaannemer, maar ook met onderaannemers als Boskalis, Jac Rijk, FL, Ermers grondverzet en vele anderen. “Dit project is een echte teamprestatie. Dat maakt mij, collega’s en vele andere partners in het project enorm trots.”

Slimme oplossing

Volgens Rijk past de keuze voor bentonietmatten als optimale oplossing bij een megaproject zoals de verbreding van het Julianakanaal. “Het is robuust, waterdicht en bij het aanbrengen ben je niet of nauwelijks afhankelijk van de weersomstandigheden. De bentonietmatten worden met een doordachte uitvoeringsmethode en gespecialiseerde uitvoeringsteams aangebracht in een groot aantal vierkante meters per dag. Dit maakt het een slimme, duurzame en kostentechnisch interessante oplossing voor waterbouwkundige projecten zoals het Julianakanaal.”