Platform over civiele techniek, ondergrondse infra, energie, bouwmaterieel & bouwmachines
Of het nu gaat om de aanleg van een snelweg, het versterken van een dijk of de bouw van een brug, betrouwbare gegevens over de bodem bepalen mede het succes en de veiligheid van zulke projecten. De Geologische Dienst Nederland (GDN) zorgt er al meer dan een eeuw voor dat de kennis beschikbaar is.
Sinds de oprichting in 1903, oorspronkelijk ten behoeve van de kolenwinning in Zuid-Nederland, verzamelt en beheert GDN gegevens over de samenstelling van de Nederlandse bodem. De dienst, die sinds 1997 onderdeel is van TNO, ondersteunt overheden, ingenieursbureaus en bedrijven met cruciale informatie over de ondergrond. Van de bovenste tientallen meters, essentieel voor de GWW-sector, tot diepere lagen.
De GDN werkt letterlijk van nul naar beneden, zegt Tirza van Daalen, directeur van de Geologische Dienst Nederland. “Kennis van de bovenste tientallen meters is onmisbaar voor bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, provincies, gemeenten en ingenieursbureaus die willen weten waar veilig gebouwd kan worden en welke grondsoorten aanwezig zijn. Daarnaast brengen we in kaart waar grondwater zich bevindt en welke lagen geschikt zijn voor winning of juist beschermd moeten worden. Dieper in de aarde ligt de wereld van geo-energie: geothermie, CO2-opslag, warmte- en waterstofopslag. Ook het winnen van grondstoffen als zand, grind en klei valt binnen ons ‘werkgebied’. Daarmee leveren we cruciale informatie voor de energie- en grondstoffenvoorziening van Nederland en ondersteunen we de overheid en industrie bij grote strategische keuzes.”
Twee wettelijke taken vormen de ruggengraat van de GDN: de Wet Basisregistratie Ondergrond (BRO) en de Mijnbouwwet. “Dankzij deze systemen beschikken overheden, ingenieursbureaus en bedrijven over dezelfde, betrouwbare gegevens. Ze leveren gegevens aan, en gebruiken dezelfde data weer voor beleid, ontwerp en uitvoering”, legt Van Daalen uit. “Sinds de invoering van de BRO is het gebruik van ondergrondinformatie explosief gegroeid: bedrijven kunnen sneller voorstudies uitvoeren en beter gefundeerde keuzes maken bij complexe projecten. Daarnaast weten bedrijven en overheden ons ook steeds beter te vinden voor specifieke vragen of projectvoorbereidingen. Waar vroeger landelijke kaarten het uitgangspunt waren, worden nu specifieke 3D-modellen ontwikkeld voor lokale toepassingen. Dat maakt geologische informatie toegankelijker, actueler en direct bruikbaar voor ontwerp en uitvoering.”
De Nederlandse ondergrond is druk bezet, maar een hele belangrijke factor voor de toekomst van de Nederlandse samenleving. “Met kennis en zorgvuldigheid leveren we vanuit de GDN een belangrijke bijdrage aan de grote ruimtelijke en energieopgaven van de toekomst”, concludeert Van Daalen. “Ruimtelijke ordening van de ondergrond is een issue in ons land. Wat kan er boven elkaar, wat past naast elkaar, waar bouw je bovenop: op een laag zand, klei of veen? Inzicht in de ondergrond is essentieel. Dat is het businessmodel van GDN. We zeggen dan ook wel eens gekscherend ‘in de bovenste 100 meter voorkomen we kosten, in de diepe ondergrond verdienen we geld’.”
