Platform over civiele techniek, ondergrondse infra, energie, bouwmaterieel & bouwmachines
In het fysieke domein is betrouwbare informatievoorziening onmisbaar. Gemeenten beheren duizenden objecten, van bomen en lantaarnpalen tot straatmeubilair en kunstwerken, die allemaal ergens in een beheersysteem vastgelegd moeten zijn. Toch gaat in de praktijk nog steeds een groot deel van die waardevolle informatie verloren. Dat is precies het vraagstuk waar Unafact zich op richt: het verbeteren van informatievoorziening binnen het fysieke domein, zodat data daadwerkelijk van waarde wordt voor ontwerp, aanleg en beheer.
Jochem Mollema, oprichter van Unafact, is sinds 2014 de geestelijk vader en drijvende kracht achter het Informatiemodel Beheer Openbare Ruimte (IMBOR) in opdracht van het CROW. “Het is de landelijke standaard die beschrijft hoe we in Nederland objecten vastleggen”, zegt hij. “IMBOR vormt de basis voor objectgericht werken en integraal beheer. Een aanpak waarin informatie niet verloren gaat, maar als een estafettestokje wordt doorgegeven. Vanaf het moment dat een object wordt ontworpen tot het moment dat het wordt beheerd, moet dezelfde informatie hergebruikt kunnen worden. Informatie die als het ware ‘meereist’ met het object door de hele keten heen, zonder dat er data verloren gaat of opnieuw moet worden ingevoerd.”
In theorie is volgens Mollema bij de ontwerpfase al 50 procent van de benodigde informatie bekend en kan in de aanlegfase nog eens 30 procent worden toegevoegd. “Mits je slim je ‘gereedschappen’ inzet”, voegt hij eraan toe. “Slechts 20 procent zou dan resteren voor de beheerfase. Dat is echter de theorie. In de praktijk gaat vaak meer dan 70 procent van de informatie verloren, vooral omdat standaarden en systemen onvoldoende op elkaar aansluiten. Niet omdat leveranciers niet willen, maar omdat opdrachtgevers vaak het belang van die samenhang onderschatten. Technologisch is dit geen raketwetenschap. De gereedschappen bestaan om opdrachtgevers en -nemers bij elkaar te brengen om dit informatieverlies te tackelen. Vanuit mijn rol help ik gemeenten om hun informatiehuishouding te verbeteren, werk ik aan landelijke standaarden en stimuleer ik samenwerking binnen het werkveld.”
Een gemeente als Utrecht laat zien wat er mogelijk is als data op orde is: één betrouwbare bron van waarheid waarin actuele, complete en consistente informatie centraal staat. “Met zo’n informatiebak kan een gemeente miljoenen besparen. De gemeente Utrecht berekende zelfs een kostenbesparing van 7% op projectkosten, simpelweg omdat informatie niet telkens opnieuw verzameld hoeft te worden”, weet Mollema. Zijn missie is dan ook helder. “Ervoor zorgen dat gemeenten weten waar ze verantwoordelijk voor zijn, zodat hun omgeving schoon, veilig en heel blijft, en dat ze beslissingen kunnen nemen op basis van betrouwbare data. Op het moment dat elke bronhouder op dezelfde manier objecten vastlegt volgens de IMBOR 2025-standaard, kun je ook filters maken voor de Omgevingswet, voor de WIBON, etc.”
Unafact heeft samen met acht gemeenten, met de gemeente Nijmegen als opdrachtgever een minimale dataset van de IMBOR 2025 gegevens gemaakt voor beherend Nederland. “Het is een instrument om je data op orde te brengen. Want pas als informatie klopt, kunnen we echt slimmer en efficiënter omgaan met onze fysieke leefomgeving.”
