Spoedaanpak tunneltechnische installaties spoortunnels Betuweroute

De tunneltechnische installaties van de vijf spoortunnels tussen Zee en Zevenaar van de Betuweroute hebben hun technische levensduur bereikt. In de eerste fase, de spoedaanpak, wordt een aantal kritische componenten vervangen. ICT Group zorgt dat de aanpassingen aan de bediening en besturing worden uitgevoerd. En daar heeft hoofdaannemer Strukton Infra Specials een goede reden voor…

“Voor dit soort projecten hanteren we een partneraanpak”, zegt Ron Pieterse, Projectmanager bij Strukton Infra Specials. “Zodoende hebben we ons omringd met partners waarmee we al jarenlang succesvol samenwerken, waaronder ICT Group, Krenvoord en Siemens. We koesteren een hechte band en vullen elkaar heel mooi aan. Marco Plug, Business Consultant bij ICT Group is bovendien geen onbekende met deze tunnels, en was destijds in 2006 al betrokken bij de aanleg ervan voor het opzetten van de bediening en besturing. Hij heeft zo veel kennis paraat. Het is heerlijk om hem aan boord te hebben. Overigens blinkt ICT Group ook op technisch vlak uit op dit project.”

Thermisch lint

De vijf tunnels die vallen onder de spoedaanpak van fase 1 betreffen de Botlektunnel, Sophiatunnel, Giessentunnel, PanKantunnel en de Zevenaartunnel. De installaties zijn rond 2006 in gebruik genomen en de meest kritische componenten worden nu als eerste vervangen omdat hier geen andere beheersmaatregelen voor getroffen konden worden. “Het betreft een goederenspoorlijn en dat maakt de afhandeling van calamiteitenscenario’s net even anders dan bij personenvervoer. In de tunnels bevindt zich een sprinklerinstallatie om brandende treinen te blussen en de tunnel te beschermen”, legt Plug uit. “Het detecteren van een eventuele temperatuurverhoging gebeurt via thermisch linten, glasvezels met meerdere detectie-eenheden per tunnel, welke per 15 meter de temperatuur bepalen. De detectie-eenheden zijn bijna twintig jaar oud en daarmee aan het einde van hun technische levensduur. Daarnaast heeft ProRail het uitgangspuntendocument brandbeveiliging aangepast (UPD), oftewel de manier waarop systemen moeten functioneren. Dat vraagt om een wijziging in de software.”

Nóg meer uniformiteit

In de tender- en detailontwerpfase heeft ICT Group de impact bepaald van de nieuwe componenten op de besturing en de uitvoeringsontwerpen van de benodigde softwareaanpassingen opgesteld. “Voor de scope van Siemens werd er ook een functionele wijziging gevraagd”, zegt Plug. “Daarnaast moest er een reeks aan analoge sensoren voor onder andere drukmeting en niveaubepaling worden vervangen, wat ook van invloed is op de besturing.” Pieterse vult aan: “Al bij de aanleg van de vijf tunnels streefde ProRail naar zoveel mogelijk uniformiteit op componentniveau in de bediening en besturing. Met deze spoedaanpak uit fase 1 gaan we weer een stapje verder. De techniek is in de loop der jaren immers ook sterk verbeterd. Zo maken we nu gebruik van sensoren uit dezelfde range, zodat bij een eventuele storing een nieuwe sensor standaard van de plank gepakt kan worden. Dat maakt het beheer en onderhoud ook weer eenvoudiger.” 

FAT en SIT

Het mooie van dit project is volgens Pieterse de optimale samenwerking tussen alle partijen vanaf de ontwerpfase tot aan het testen en de ingebruikname. Er gaat een integraal testprotocol aan vooraf, van de Factory Acceptance Test (FAT) tot de uiteindelijke SIT-systeemintegratietest op locatie, die wordt uitgevoerd onder toeziend oog van een certificerende instantie. Na de afnametesten heeft ICT Group samen met Strukton en Rockwell Automation de wijzigingen doorgevoerd op de tunnels gedurende een aantal treinvrije periodes. “De planning daarvan vergt veel afstemming, samenwerking en coördinatie”, zegt Plug. “Bij de systeemintegratietest dienen we bovendien aan de certificerende instantie aan te tonen dat het hele principe van brand detecteren en blussen goed functioneert. Daarbij wordt het thermisch lint op locatie ook daadwerkelijk verhit om te beoordelen of de juiste kleppen worden aangestuurd.”

Fase 1, de spoedaanpak, is inmiddels grotendeels uitgevoerd, op een paar softwarecomponenten na, die nog uitgewisseld moeten worden. Als dat gebeurd is, neemt de divisie Managed Services van ICT Group het over. Zij verzorgen het beheer en onderhoud aan deze vijf tunnels in de Betuweroute, samen met nog tien andere spoortunnels. “De aanbesteding voor fase 2 is nu ook op de markt gezet en betreft het vervangen van de verlichting en gasdetectie. Ook daarin trekken we samen op met alle partijen uit fase 1”, zegt Pieterse tot besluit.