Baggeren op verschillende energiebronnen

Tijdens een baggerpilot in de Rotterdamse Geulhaven vergeleek het Havenbedrijf in samenwerking met Verboon Maasland de efficiëntie van drie verschillende energiebronnen ten aanzien van CO2- en stikstofuitstoot, productiviteit en kosten. Hoofdrolspeler vormde een 100-tons elektrische draadkraan die werd gevoed met afgewisseld een accupakket, een brandstofcel op waterstof en een dieselaggregaat. Hoewel nog wordt gewerkt aan een officiële rapportage, deelt Tom Maaskant, projectleider bij Verboon Maasland, alvast de belangrijkste inzichten. En die zijn best verrassend te noemen. 

Havenbedrijf Rotterdam is verantwoordelijk voor het op diepte houden van ligplaatsen en vaarwegen in het Rotterdamse havengebied, en heeft de ambitie om dit op een zo duurzame manier te doen. “Daarvoor moet de sector wel ervaring kunnen opdoen”, zegt Maaskant. “Nadat een collegabedrijf eerder al een pilot had uitgevoerd met baggeren op waterstof in de Rotterdamse haven, onderzochten wij de efficiëntie van drie verschillende energiebronnen voor bagger- en grondverzetwerkzaamheden. De uitkomsten van de pilot dragen bij aan meer kennis over duurzame baggermethoden. Onze elektrische draadkraan leent zich uitstekend voor een dergelijke pilot, omdat deze gevoed kan worden door verschillende energiebronnen.”

Emissieloos

Verboon Maasland heeft de elektrische draadkraan in 2021 besteld. “Emissieloos werken stond destijds nog redelijk in de kinderschoenen en was niet zo booming als nu. We hebben daarom de keuze gemaakt voor een elektrische kraan met eigen generator. De gedachte daarachter was dat we de kraan zelfstandig van de dieplader konden afrijden en altijd en overal konden draaien”, legt Maaskant uit. “Tegelijk zijn we met dit concept dusdanig flexibel dat we met het oog op de toekomst vrijwel elke energiebron kunnen inzetten. De kraan is uiteindelijk in 2023 geleverd en heeft sindsdien voornamelijk op diesel gedraaid. Met deze pilot in de Rotterdamse haven brengen we het duurzame potentieel van onze kraan wat meer voor het voetlicht.”

Zuivere resultaten

Gedurende twee maanden is de elektrische draadkraan van Verboon Maasland ingezet voor deze pilot. “Alle drie de energiebronnen zijn in die periode getest, waarbij we werkelijk alles wat relevant is om te meten, ook hebben gemeten”, zegt Maaskant. “Ook alle omgevingsfactoren werden gelijkgesteld voor een zuiver resultaat. Daarnaast hebben we aan de voorkant de uitdagingen rond het werken met waterstof getackeld. Het is wat ingewikkelder qua wet- en regelgeving, maar daar hebben we samen met onze leverancier Genpower handen en voeten aangegeven. Naast de rapportages hebben we achteraf ook de MKI-berekeningen gemaakt van de toegepaste combinatie op basis van de échte cijfers.”

Geen hydrauliek aan boord

En de resultaten van de pilot? Maaskant: “Op basis van het gemiddelde dieselverbruik verwachtten we een bepaalde verbruiksnorm. Het mooie van onze draadkraan is dat er geen hydrauliek aan boord is. In vergelijking met een hydraulische kraan met dezelfde bak verbruikt onze draadkraan slechts 25 procent daarvan. Op vermogen, ongeacht de voeding. Dus met het oog op verduurzaming en ‘het nieuwe werken’ is het ook belangrijk om te kijken welk type machine je inzet voor welke klus. Als we vervolgens kijken naar de rendementen, scoort de dieselgenerator 35 procent, de brandstofcel 39 procent en de accu 71 procent. Bij die laatste hadden we een veel hogere verwachting, omdat je de energie niet meer om hoeft zetten. Er ging nu veel energie verloren in het 24-Voltsysteem.”

300 uur draaien

Volgens Maaskant viel de accu het zwaarst tegen, al verwacht hij nog wel een rendementsverbetering bij een ander type accu. “Ook het rendement van onze configuratie op waterstof kan verder omhoog. We hebben nu gewerkt met twee generatoren vanwege het benodigd piekvermogen, maar dat kunnen we ook opvangen met een kleine accu op één generator. Verder kan je met onze waterstofconfiguratie meer dan 300 uur draaien, terwijl je met de grootste accu op de markt maximaal 87 uur kunt draaien. Dat maakt waterstof kostentechnisch het meest aantrekkelijke alternatief voor off-grid zero-emissietoepassingen.”

Tegen het einde van de pilot heeft Verboon Maasland een marktdag gehouden voor 125 collega-aannemers. “Het doel was om te laten zien wat er mogelijk is en welke ervaringen wij hebben opgedaan. Want verduurzamen doe je niet alleen, daar is de uitdaging veel te groot voor. Je moet elkaar juist helpen”, zegt Maaskant tot besluit. Momenteel legt Verboon Maasland de laatste hand aan een uitgebreide rapportage van de pilot die ook wordt gedeeld met de markt. Het bedrijf is bovendien alweer op zoek naar een opdrachtgever voor een volgend pilotproject met een elektrische cutterzuiger.