Weerstand bij verandering is niet vreemd, zeker niet in sectoren die zo verweven zijn met traditie als de bouw- en transportwereld. Des te opvallender is het dat juist veel Nederlandse bouwbedrijven het voortouw hebben genomen om hun wagenpark te gaan verduurzamen. Als gevolg van de stikstofwetgeving loopt de bouw nu voorop in de transitie naar emissieloos werken.
Elke innovatie roept aanvankelijk vragen en zorgen op. Toch heeft de tijd geleerd dat veranderingen niet alleen noodzakelijk zijn, maar ook talloze voordelen bieden. Ze leiden vaak tot lagere kosten, meer veiligheid, verbeterde efficiëntie en een sterkere concurrentiepositie. Als sectoren bewijzen de bouw- en transportbranche keer op keer zulke veranderingen te kunnen omarmen en er sterker uit naar voren te komen. De sleutel is immers om niet terug te deinzen, maar samen te werken aan vernieuwing en vooruit te blijven kijken. Elektrificatie is in feite een investering in de toekomst, die zich vanzelf terugverdient.
Elektrische machines en vrachtwagens zijn inmiddels dan ook niet meer weg te denken van de bouwplaats. Ze bieden een schone en stille oplossing die perfect past in stedelijke gebieden. Nu steeds meer opdrachtgevers eisen dat een project emissieloos wordt uitgevoerd en gemeenten vaker emissievrije zones inrichten, ligt het voor de hand dat elektrisch aangedreven materieel en trucks langzaam maar zeker het stokje overnemen van de traditionele dieseluitvoeringen. Nu de kosten voor batterijen dalen en de laadinfrastructuur beter op orde komt, vormen de hogere aanschafkosten een minder groot obstakel.
Innovatie is de sleutel tot verduurzaming, zo lijkt het. Door te investeren in slimme technologieën en toekomstgerichte oplossingen is de transportsector efficiënter en milieuvriendelijker in te richten. Hoewel e-trucks in aanschaf nog altijd veel duurder zijn dan dieseltrucks, kunnen de daadwerkelijke kosten over meerdere jaren weleens lager uitvallen. Elektrische voertuigen zijn immers energiezuiniger en de kosten van een volle accu liggen fors lager. Bovendien hebben elektrische voertuigen minder bewegende delen en ontbreken uitlaatgassystemen, wat betekent dat er minder onderhoud nodig is.
De ontwikkelingen met betrekking tot emissieloos rijden volgen elkaar in sneltreinvaart op. Volvo Trucks claimt dat er inmiddels al 130 miljoen duurzame kilometers zijn afgelegd. Nederland hoort nog altijd bij de koplopers als het gaat om vergroening. “Na Oostenrijk en Denemarken is ons wagenpark het nieuwste van Europa. Hoge accijnzen zorgen ervoor dat het hier sneller loont om een oude vrachtwagen te vervangen door een minder vervuilend model”, weet Albert Jan Swart, sectoreconoom bij ABN AMRO. “Ook verbeteren de batterijtechnologie en laadmogelijkheden. Vijf jaar geleden konden e-trucks net 100 kilometer rijden op een volle accu, nu is dat al 300 tot 500 kilometer. En die actieradius wordt steeds groter.”
De komst van nieuwe zero-emissiezones heeft de vrachtautoverkoop vorig jaar – en met name in december – een geweldige impuls gegeven. In het segment >6 ton zijn volgens het RDC in totaal 17.793 voertuigen verkocht, een toename van 17,5% ten opzichte van 2023. Dergelijke aantallen zagen we voor het laatst in 2006 en 2008, met de introductie van de Euro 4 en Euro 5-motoren. Het constructiesegment (lees: meerassers) groeide eveneens, van 1.190 registraties in 2023 naar 1.856 vorig jaar, met Volvo ruim aan kop. Daarbij zijn ook meerdere elektrische trucks, aangezien de bouw en recycling hierin het voortouw nemen.
De markt voor elektrische vrachtwagens >6 ton steeg in 2024 met 32%, maar het absolute aantal van 533 stuks valt niettemin wat tegen. Wel knap is dat het marktaandeel van Volvo Trucks in de laatste twee jaar rond 54% schommelt. Renault en Mercedes-Benz volgen op gepaste afstand met 15 respectievelijk 12,4%. Qua aandeel verkochte e-trucks hoeft Nederland in Europees verband alleen Denemarken en Zweden voor zich te dulden. “Dit laat zien hoe toonaangevend wij als klein land zijn”, oordeelt Albert Jan. “Maar toch, als we de gestelde ambities waar willen maken, is er in de komende vijf jaar een vertienvoudiging nodig van het aantal e-trucks!”
De CO2-uitstoot daalt overigens niet alleen door zero-emissie trucks aan te schaffen. Het is een waaier aan initiatieven die zorgt voor minder emissies. Zo zet MAN dit jaar de eerste af-fabriek waterstoftrucks op de weg en wat te denken van HVO-diesel, dat zorgt voor een aanzienlijke CO2-reductie. Als alternatief voor elektrisch is het ook goed om te zien dat de markt voor LNG-trucks in ons land weer aantrekt (203 verkochte exemplaren versus slechts 14 in 2023). Alle lichten lijken op groen te staan om de transitie naar een duurzame bouw- en transportsector te versnellen. Twee zaken zijn daarbij van cruciaal belang: meer samenwerking binnen de keten – wat alleen maar stimulerend werkt – én een betrouwbare overheid die tussendoor niet telkens de spelregels verandert.