Zekerheid en veiligheid boven alles. En dus wordt er bij de verbreding en verdieping van het Julianakanaal in Limburg nagenoeg continu gemonitord op trillingen en deformaties. Bouwtechnisch schade-expertise en adviesbureau Fides Expertise is gevraagd om de metingen uit te voeren. Fred Pannekoek, monitoringsdeskundige, vertelt waarom iedereen gebaat is bij deze zorgvuldigheid.
Bij het werk in het Julianakanaal komt de expertise en ervaring van Fides goed van pas. Het project is anders dan gebruikelijk wat het voor het adviesbureau weer uitdagend maakt. “Veelal betreft het voornamelijk bebouwing wat we monitoren”, vertelt Fred. “Hier monitoren we echter het sluizencomplex, de landhoofden van de bruggen over het Julianakanaal, de tijdelijke dam en de huizen langs het Julianakanaal. Van den Herik-Sliedrecht heeft ervoor gekozen om uit voorzorg alles te monitoren om geen risico te nemen.” Overigens doet Fides Expertise dit in nauwe samenwerking met MOS Grondmechanica waarbij ze continu afstemming hebben met Van den Herik. “Onze rol is ervoor te zorgen dat alle metingen kloppen. MOS is verantwoordelijk voor de interpretatie van de data. Het is een hele mooie samenwerking.”
Fides Expertise is gespecialiseerd in het monitoren van invloeden van bouw-, sloop- en infraprojecten om schade en hinder te voorkomen. Denk aan geluid, trillingen en deformaties. Fred: “Wij noemen onszelf wel eens monitoring-aannemer. Daarnaast doen we onder meer bouwkundige inspecties en risicobeoordelingen en stellen we monitoringplannen op. In feite alles wat je in de monitoring wil en kan stoppen, doen wij. Doel is het beheersen van het bouwproject. We doen steeds meer complexere projecten zoals bij de renovatie van het Binnenhof in Den Haag en bij het kadeherstel in de binnenstad van Utrecht.”
Op de dijk is met name gemonitord tijdens het leegpompen van het kanaal. In het voortraject heeft MOS posities in de dijk aangewezen waar water in de dijk zat. Dit is tijdens de werkzaamheden gemonitord. “Op het moment dat je het kanaal leegpompt en er zit water in dijk, dan kan dit zorgen voor dijkval als het leegpompen te snel gaat”, legt Fred uit. “Dit is uiteraard niet gewenst. Bij elke meter verlaging van het water is een meting uitgevoerd op de dijk en bij het sluizencomplex. Bij de landhoofden hebben we tevens tilsensoren gemonteerd om mogelijke scheefstand te signaleren. De tilsensoren hebben een automatische alarmering, dus op het moment dat er ook maar iets verschuift of gaat overhellen, krijgen we direct een melding.” Deze tilsensoren bleken in de praktijk uiterst nauwkeurig te werken. Een aantal keer is de alarmering afgegaan. “Niet vanwege dreigende verzakking van de landhoofden, maar door het uitzetten van het beton van de landhoofden onder invloed van de zon. De vervorming was dus temperatuur gerelateerd.”
Bij de landhoofden heeft Fides inclinometingen uitgevoerd. Door het monitoren van zogeheten inclinobuizen wordt een beeld gevormd van de horizontale deformaties van de ondergrond. “Stel dat de landhoofden tijdens het leegpompen verzakken, ook al is het zeer minimaal, dan signaleren we dit vroegtijdig. Zodoende kan het leegpompen direct stopgezet worden om vervolgens de nodige maatregelen te treffen. In de praktijk is dit overigens niet aan de orde geweest. Er is heel goed nagedacht over het beheersen van het proces. Je wilt niet het risico lopen dat er al zoveel vervorming is, dat de brug afgesloten moet worden in een slecht scenario.”
Bij de tijdelijke dam heeft Fides een vergelijkbaar monitoringsproces als bij de landhoofden uitgevoerd. Fred: “De dam is dusdanig zwaar gedimensioneerd dat er in theorie niets mee kan gebeuren. Maar Van den Herik kiest voor extra zekerheid en veiligheid, omdat er veel mensen aan het werk zijn achter die dam in de bouwkuip. In en op de dam hebben we meetpunten aangebracht waar we vervolgens een robotical total station (RTS) hebben geplaatst. Hiermee kunnen we 24/7 meten. De nauwkeurigheid van het toestel is 0,5 seconde (nauwkeuriger is er niet), praktisch gezien halen we een nauwkeurigheid van enkele tienden van een millimeter. Als de dam ook maar een heel klein beetje beweegt, zien we dat direct.”
Ook bij de diverse woningen langs het Julianakanaal is men uiterst zorgvuldig te werk gegaan. “Bij de omwonenden waren zorgen voor verzakkingen. Daarom hebben we voorafgaand aan de werkzaamheden een nulmeting uitgevoerd. Ook zijn bouwkundige opnamen (foto-vooropname) gemaakt van de woningen waarbij we eventuele visueel waarneembare gebreken hebben vastgelegd. En tijdens de machinale werkzaamheden worden bij een aantal woningen trillingsmetingen uitgevoerd.”
Op de vraag wat dit project bijzonder maakt, antwoordt Fred: “Met name de goede samenwerking met Van den Herik en MOS Grondmechanica is wat mij betreft bijzonder. We hebben hele korte lijnen, mede dankzij onze speciale Whatsapp-groep. Zodra we ook maar iets signaleerde, konden we meteen schakelen met elkaar. De onderlinge communicatie verloopt vanzelf en er wordt serieus gekeken naar alle risico’s en hoog op ingezet door Van den Herik. Een dergelijke samenwerking zien we steeds meer in praktijk.”